Chương 13

Cô bé tóc xanh cứu Buratino

Ánh sáng buổi sớm mai chiếu qua cành lá, rọi vào chú bé Bura- ti-nô đang bị treo ngược trên cành sồi. Cỏ xanh mướt; sương đọng trên những cánh hoa màu xanh. Cô bé tóc xanh lại hiện ra bên cửa sổ. Cô giụi mắt, rồi mở to đôi mắt rất đẹp còn ngái ngủ. Cô ấy là con búp bê đẹp nhất của gánh múa rối Caraba Baraba. Cô không chịu được những sự hành hạ của lão chủ, nên đã bỏ trốn đi; cô đến ở một khu rừng, trong một căn nhà hẻo lánh. Tất cả súc vật, chim muông trong rừng, cả mấy loài sâu bọ đều yêu mến cô, có lẽ tại cô vừa dịu dàng vừa có giáo dục. Chúng mang về cho cô tất cả những thứ cần dùng để sinh sống. Chuột trũi kiếm những thứ củ ngon. Chuột nhắt mang về nào đường, nào phó mát, cả những khoanh xúc-xích nữa. Con chó xù tốt bụng ác-ti-môn thì tặng cô bánh bơ. Chim khách ra chợ lấy trộm về cho cô sô-cô-la bọc giấy bạc. Các chú ếch khiêng về những vỏ hồ đào đầy nước chanh.

Chim ưng cung cấp thịt nướng chả. Bọ dừa khuân về các thứ hoa quả. Bươm bướm tặng cô các thứ phấn hoa để cô trang điểm. Con nai cấp thuốc đánh răng và dầu nhờn để bôi cánh cửa sao cho nó khỏi kêu. Chim én có trách nhiệm giết sâu bọ, ruồi muỗi quanh nhà... Cô bé tóc xanh vừa mở mắt thì thấy ngay Buratino đang bị treo dốc ngược đầu xuống đất. Hai tay ôm lấy đầu, cô kêu thét lên:
- Ối trời ôi, kìa!
Chó xù tinh khôn đã hiện ra ngay dưới cửa sổ, vẫy vẫy tai.
Nó vừa cắt xong đám lông ở phía sau lưng - ngày nào nó cũng cắt lông như thế. Lông nó ở phía trước ngực chải kỹ, túm lông đuôi tết một dải băng đen, chân trước đeo một cái đồng hồ bằng bạc.
- Có tôi đây!
Antimo dúm mũi lại, hếch môi trên, để lộ mấy cái răng trắng nhởn. Cô bé bảo:
- Antimo ơi, chạy đi gọi ai giúp sức đi. Tháo ngay chú bé Buratino xuống, đem vào nhà, rồi đi gọi thầy thuốc...
- Xin vâng.

Antimo vội vã chạy đi ngay, cát dưới đất bay tứ tung. Nó chạy đến tổ kiến, cất tiếng sủa để gọi cả họ hàng nhà kiến dậy. Nó cắt bốn trăm con kiến leo lên cắn đầu dây trói Buratino. Lập tức, bốn trăm con kiến kéo thành một hàng dài leo lên cây sồi cắt sợi dây. Lúc Buratino rơi xuống đất, Antimo giơ hai chân trước đỡ lấy, rồi khiêng vào trong nhà, đặt chú bé lên giường. Xong đây đấy, nó tất tả băng qua bụi rậm trong rừng để gọi thầy thuốc Cú cao tay, y tá cóc và cô lang bọ ngựa; cô bọ ngựa khô đét như một cành cây héo. Thầy cú áp tai vào ngực Bu-rati- nô để nghe.
Thầy nói khe khẽ:
- Thập tử nhất sinh.

Nói rồi, thầy ngả đầu ra đằng sau. Cóc thì lấy chân đấm bóp cho Buratino. Hai con mắt lồi mơ màng nhìn khắp xung quanh.
Cóc mở miệng to tướng, ấp a ấp úng:
- Còn sống được.
Cô lang bọ ngựa giơ bàn tay như là cỏ khô sờ vào Buratino.
Cô thở dài:
- Chỉ có hai điều:
một là còn sống, hai là đã chết rồi. Nếu còn sống thì một là sống được lâu, hai là không sống được mấy nữa.
Nếu đã chết thì một là có thể cứu sống được, hai là chịu bó tay.
Thầy cú lên tiếng:
- Rõ khéo lang băm.
Rồi cú xoè đôi cánh mềm mại bay lên căn gác tối tăm. Cóc ta tức quá, gai da phồng cả lên. Nó kêu:
- Đồ... đồ... ngốc!
Nói rồi, cóc lê bụng phệ nhảy xuống cái hầm ẩm ướt. Cô lang bọ ngựa biến thành nhánh cỏ khô, lủi ra phía ngoài cửa sổ. Cô bé chắp hai bàn tay xinh xắn lại, hỏi:
- Thế bây giờ tôi biết chữa chạy làm sao?
Cóc ở dưới hầm nói ra:
- Cho uống dầu tẩy.
Cú ở trên gác phá lên cười, có vẻ chế giễu:
- Trời ơi, dầu tẩy!

Cô bọ ngựa ở ngoài cửa nói vào:
- Dầu tẩy cũng được, không dầu tẩy cũng xong.
Lúc ấy Buratino, da sầy, đầy vết tím bầm, rên rỉ:
- Không uống thuốc tẩy đâu. Tôi khỏi hẳn rồi.
Cô bé tóc xanh cúi xuống, thương hại bảo:
- Thôi, em chịu khó, bịt mũi lại mà uống.
- Không đâu! Chả uống đâu! Chả uống đâu!
- Uống rồi chị cho một miếng đường...
Nghe thấy thế, một chú chuột Bạch vội leo lên giường, tay cầm một miếng đường. Cô bé lại bảo:
- Có uống thì mới ăn đường chứ!
- Đường cơ!
- Em phải ngoan. Không uống thuốc, nhỡ chết thì sao...
- Chết còn hơn uống dầu tẩy...

Cô bé lấy giọng người lớn nghiêm nghị bảo:
- Em bịt mũi lại, mắt nhìn lên trần nhà... Nào... một, hai, bạ..
Cô dốc liều thuốc tẩy vào mồm Buratino, nhét luôn một miếng đường rồi cô hôn thằng bé:
- Đấy, thế là xong rồi.
Chó xù Antimo vốn thích cái gì cũng tốt đẹp cả, thấy vậy, nó cắn lấy đuôi, quay tít. Trông nó quay thật chả khác gì một con quay có hàng nghìn chân, nghìn tai, nghìn mắt sáng long lanh.

 

Chương 14

Cô bé tóc xanh dạy bảo Buratino

Sáng hôm sau, Buratino trở dậy, khoẻ mạnh, vui vẻ như thường. Cô bé tóc xanh đã ngồi sẵn ở bên bàn ngoài vườn chờ chú bé. Trên bàn bày một bộ bát đĩa ăn cơm bé tí. Mặt cô mới rửa, mũi cô, má cô bôi phấn hoa. Cô vừa ngồi chờ Buratino vừa lấy tay gạt những con bướm tinh nghịch và nói:
- Chán bỏ xừ...
Cô nhìn thằng bé từ đầu đến chân, cau mày lại rồi cô bảo nó ngồi vào bàn ăn. Cô rót một cốc ca cao bé xíu. Buratino ngồi xuống, chân gấp lại. Có bao nhiêu bánh hạnh nhân, nó bỏ tỏm cả vào mồm, nuốt chửng. Nó thọc năm đầu ngón tay vào lọ mứt rồi mút lấy mút để, rất khoái. Lúc cô bé quay ra đằng sau để vứt mấy miếng bánh vụn cho con cua già thì Buratino vớ lấy bình ca cao tu một hơi. Nó dốc nghiêng bình, ca cao rớt cả xuống khăn bàn. Cô bé nghiêm nghị bảo:
- Đừng ngồi gấp chân như thế, em. Để chân xuống gầm bàn chứ. Đừng bốc mứt ăn, có thìa và dĩa đấy thôi. Cô giận quá, lông mi rung cả lên.
- Ai nuôi em mà em hư thế?
- Có khi thì bố Carlo, có khi chẳng có ai cả...
- Từ nay, chị dạy dỗ em, em nghe chưa?

Buratino nghĩ thầm:
“Mình lại rơi vào cái nhà này!" Chó xù Antimo chạy quanh nhà, trên bãi cỏ, đuổi đàn chim con. Khi chim bay cả lên đậu trên cây, nó ngửa đầu lên sủa, rồi nhảy nhảy. Buratino thấy thế thèm lắm, nó nghĩ bụng:
“Săn thế mà cũng đòi săn". Phải ngồi ngay ngắn ở bàn, nó thấy chân tay ngứa ngáy lắm. Cũng may mà bữa cơm vừa xong.
Cô bé bảo nó lau nước ca cao dính đầy cả mũi. Cô xếp lại nếp áo quần và dải áo, cầm lấy tay Buratino dắt vào nhà để bảo ban.
Chó xù Antimo lại chạy trên bãi cỏ mà sủa gâu gâu. Bầy chim chẳng sợ gì cả, hót líu lo. Gió bay lượn trên cây. Cô bảo Bu-ra-tinô:
- Em cởi bộ quần áo rách này ra rồi lấy quần áo tươm tất hơn mà mặc.

Bốn thợ may là bác tôm hay cau có, bác chim Gõ Kiến có mào, bác Bọ Dừa to lớn, bác chuột nhắt Liđét. Bốn bác đã lấy áo cũ của cô bé cắt một bộ quần áo con trai. Tôm thì cắt, chim Gõ Kiến lấy mỏ chọc lỗ để khâu, chuột cắt băng để Bọ Dừa tết nơ. Bura- ti-nô thấy phải mặc thừa quần áo con gái thì lấy làm hổ thẹn nhưng đằng nào cũng phải thay. Buratino thay quần áo và tìm cách giấu bốn đồng tiền vàng vào túi áo mới. Cô bé cầm hòn phấn bảo Buratino:
- Bây giờ em ngồi xuống đây. Để tay ra đằng trước, ngồi cho ngay ngắn. Chúng ta học tính. Trong túi em có hai quả táo nhé...
Buratino ranh mãnh nháy nháy mắt:
- Không phải, em chẳng có quả nào...
Cô bé điềm tĩnh nói tiếp:
- Ấy là thí dụ thế. Thí dụ trong túi em có hai quả táo. Một người lấy mất một quả thì em còn mấy quả?
- Hai.
- Em nghĩ kỹ đi.

Buratino cau mày, nó nghĩ ghê lắm:
- Hai.
- Tại sao?
- Bởi vì em chẳng cho người ấy đâu, người ấy có cướp cũng không được.
Cô bé buồn rầu bảo nó:
-Em chẳng học tính được đâu. Để viết bài chính tả vậy.
Cô ngước đôi mắt xinh đẹp nhìn lên trần nhà.
- Em viết đị.. "Hoa hồng rụng xuống đôi tay". Bây giờ em đọc lại mà xem...
Buratino có trông thấy bút với mực bao giờ. Vì vậy, khi cô bé bảo nó:
“Em viết đi", nó liền thọc mũi vào lọ mực. Khi thấy một giọt mực rỏ trên trang giây trắng, nó rất hoảng. Cô bé chắp hai bàn tay lại, rơi nước mắt.
- Em hư lắm. Em sẽ bị phạt.
Cô ngoái nhìn ra cửa sổ gọi:
- Antimo, lôi Buratino vào buồng kín.

Antimo chạy lại, nhe hàm răng trắng nhởn. Nó kéo áo Bura- ti-nô rồi đi giật lùi, lôi chú bé vào tận trong buồng kín. Những con nhện to tướng nằm thu lu giữa đám mạng nhện chăng đầy các góc. Antimo nhốt chú bé ở đấy, sủa mấy tiếng cho chú sợ rồi chạy ra nô giỡn với đàn chim. Cô bé nằm lăn trên chiếc giường xinh xinh trải ren, nức nở khóc. Cô bắt buộc phải xử ác với chú bé.
Nhưng cô đã nhận dạy dỗ chú bé gỗ, nên đành phải dằn lòng vậy.
Buratino ở trong buồng kín, lẩm bẩm một mình:
- Người với ngợm! Cái cô ấy mà cũng đòi dạy với dỗ... Ai lại đầu thì bằng sứ, người thì nhồi toàn bông...
Trong buồng tối đen, bỗng nghe thấy tiếng nghiến răng rất khẽ:
- Này, này, nghe tớ đây...
Buratino hếch cái mũi giây đầy mực lên. Nó thấy lờ mờ trong bóng tối một chú dơi treo lơ lửng trên trần nhà, đầu lộn xuống đất.
- Cái gì cơ?
- Bé Buratino ạ, chờ đêm tới hẵng hay.
Bọn nhện thì thầm:
- Khe khẽ chứ nào... Chớ đụng vào lưới của chúng tôi, ruồi nó sợ.

Buratino ngồi xuống một cái bình vỡ, chống tay vào má.
Nó đã qua những lúc khổ sở hơn, nhưng nó nghĩ nó oan mà thêm ức.
- Dạy trẻ con thế à? Hành hạ người ta thì có, chứ dạy dỗ gì.
Phải ngồi thế này kiạ.. Chớ ăn như thế... Trẻ con không biết đánh vần là thường chứ... Cái chị ấy kỳ thật... Cả con chó nữa... Cứ đuổi chim hoài...
Dơi lại ríu rít nói:
- Buratino ạ, đợi đến đêm, tớ đưa cậu đến xứ Ngu Si. Các bạn cậu, mèo và cáo, đang đợi cậu... Tha hồ mà vui chơi... Đợi đến đêm nhé...

 

Chương 15

Buratino đến xứ Ngu Si

Cô bé tóc xanh đến bên cửa buồng kín:
- Buratino ơi, em đã hối lỗi chưa? Nó đang tức lắm, óc nó còn đang mải nghĩ tận đâu đâu:
- Hối cóc gì, đừng có hòng.
- Thế thì em phải nhốt đến sáng mai. Cô bé bỏ đi, lòng rất phiền muộn. Đêm xuống, cú rúc trên gác. Cóc nhảy ra ao đầm bụng xuống nước, dưới ánh trăng mờ. Cô bé lên giường nằm, khóc mãi rồi mới ngủ được. Antimo ngủ bên cửa, đuôi phủ trên mõm.
Trong nhà, chiếc đồng hồ quả lắc báo nửa đêm. Dơi liền bay sà xuống. Nó nói thầm bên tai Buratino:
- Đến giờ rồi, Buratino ơi, trốn đi! ở góc buồng có cái lỗ chuột đấy. Chui ra thì đến được hầm. Tớ đợi cậu ở ngoài rừng thưa.

Dơi nói xong, bay vù qua cửa sổ. Buratino chạy vội đến góc buồng, vướng đầy mạng nhện. Nhện giận điên lên, thổi phì phì.
Buratino chui qua cái lỗ để sang hầm. Đường cái hẹp dần lại, nó lách mãi mới đi được. Bỗng nó lăn tõm vào trong hầm, suýt nữa thì mắc vào bẫy chuột. Nó giẫm phải đuôi con rắn nước vừa nốc cả bình sữa đầy trong buồng ăn. Nó chui qua cái lỗ mèo, rồi chạy vút ra khu rừng thưa. Dơi ta đang bay nhẹ nhàng trên những đóa hoa xanh.
- Buratino! Theo tớ, theo tớ đến xứ Ngu Si!
Vốn loài dơi không có đuôi, nên không bay thẳng được như giống chim. Nó bay cao lại bay thấp, nó có đôi cánh màng, miệng lúc nào cũng há hốc để đớp muỗi và bướm đêm. Vừa bay vừa bắt mồi. Nó trông giống con quỷ. Buratino chạy theo dơi, cỏ ngập đến tận cổ. Cây chẻ ba ướt sũng quất mạnh vào má nó. Bỗng dơi bay bổng lên mặt trăng tròn rồi kêu to:
- Tớ dẫn nó đến đây rồi.
Vừa lúc ấy, Buratino ngã bổ nhào, lăn xuống một cái dốc.
Nó lăn, lăn mãi, sau vướng phải một bụi cây. Nó ngồi dậy, da nó sây sát, mồm đầy cát, hai mắt mở to.
- À! Cậu đây rồi.
Nó thấy mèo Badilio và cáo Alisa ngồi trước mặt. Cáo bảo:
- Chú bé Buratino dũng cảm này rơi từ trên cung trăng xuống chắc?
Mèo lấy giọng đau đớn nói:
- Nó còn sống thì cũng lạ nhỉ!

Buratino nhìn thấy chân phải của mèo quấn một miếng giẻ và đuôi cáo bê bết những bùn thì đâm nghi, nhưng nó lại quên ngay. Nó mừng lại gặp hai anh bạn cũ. Cáo nói:
- Trong cái rủi, có lúc có cái hay, ít nhất cậu cũng đến được xứ Ngu Si rồi...
Nói xong, cáo lấy chân chỉ một cái cầu hư nát bắc qua một con suối đã gần cạn. Bên kia suối, gạch vụn ngổn ngang từng đống. Nhiều ngôi nhà đổ nát. Cây cối khô héo, cành gãy sạch cả.
Những gác chuông xiêu vẹo ngả nghiêng tứ phía. Cáo vừa liếm lông vừa nói ngon ngọt:
- Ở thành phố kia, người ta bán áo rất diện, lót da thỏ mà bác Carlo rất cần. Có cả sách vỡ lòng, tranh tô màu nữa. úi trời, vô số là bánh ngon nhé. Lại có những con gà đường phèn cắm trên que mới tuyệt làm sao! À, cậu chưa đánh mất tiền chứ?
Cáo nâng Buratino đứng dậy. Nó giơ bàn chân đầy nước dãi lau sạch cho Buratino rồi dắt chú bé đi qua cái cầu hư nát.
Mèo Badilio khập khiễng bước theo sau, mặt mày cau có. Đang giữa đêm khuya, mà ở xứ Ngu Si này, chẳng ai ngủ cả. Trong một phố bẩn thỉu, quanh co, mấy con chó gầy giơ xương đang đi quanh quẩn, lông thì xám xịt, bẩn gớm ghiếc. Chúng nó đói và rét quá cứ ngáp ngắn ngáp dài.
- Gâu! Gâu! Trời ơi, khổ đến đâu!
Mấy con dê trụi lông, gặm cỏ bám đầy bụi bên vệ hè, đuôi ve vẩy:
- Mê-ê-ê-ê!.... Khốn khổ ghê!....
Một con bò cúi gằm đầu xuống. Nó gầy quá, xương như thò cả ra ngoài. Nó mơ mơ màng màng kêu:
- Bò- Ò- Ò!.... Khổ ra trò!

Mấy con chim sẻ rụng gần hết lông, đậu trên đống rác; giá có ai giẫm lên chúng nó, chúng nó cũng chả buồn bay. Mấy con gà trụi gần hết lông đuôi, tập tễnh đi vì mệt quá. Ở góc phố, những con chó cảnh sát mõm to, dữ tợn, đứng nghiêm, 85 86 đầu đội mũ ba sừng, cổ đeo một chuỗi hạt. Chúng nhìn bầy súc vật đói khát, ghẻ lở, thét to:
- Đi đi! Rẽ tay phải. Cút mau!
Cáo ké o Buratino lảng ra phía xa. Chúng nó trông thấy mấy con mèo béo quay, mắt đeo kính, khoác tay mấy con mèo cái đội mũ rất đẹp, đang đi chơi mát dưới ánh trăng. Một con cáo phì nộn, mũi hếch lên, ra vẻ quan trọng nhởn nhơ, kè kè bên cạnh con cáo vợ kiêu căng. Nó là tỉnh trưởng tỉnh này. Vợ nó ôm một bó hoa dạ hương. Cáo Alisa thì thầm:
- Đấy, những người đang đi chơi kia, họ trồng cây tiền ở cánh đồng Kỳ Diệu đấy. Đêm nay là đêm cuối cùng. Sáng mai, cậu ra hái, rồi tha hồ mà mua các thứ. Mau lên!
Cáo và mèo dẫn Buratino đến một khoảng đất rộng, đầy những mảnh bình vỡ, giày hỏng, guốc vỡ, giẻ rách. Hai gã nói liến thoắng, cướp lời nhau:
- Cậu đào một cái hố...
- Đặt tiền vàng vào.
- Rắc muối lên trên.
- Ra ao múc nước, tưới cẩn thận.
- Nhớ phải nói câu:
“Correct, Perfect"...

Buratino gãi gãi cái mũi đầy những mực:
- Được... chúng mày lùi ra xa đã.
Cáo bảo:
- Trời ơi, chúng tao chẳng thèm xem mày chôn tiền chỗ nào đâu!
Mèo nói:
- Chúng tao chẳng thèm nhìn.
Mèo và cáo lui ra xa, nấp sau một đống rác. Buratino đào một cái lỗ. Nó thì thầm ba lần câu thần chú, rồi đặt bốn đồng tiền vàng xuống. Nó lấp đất lên, móc túi lấy một dúm muối rắc lên trên. Nó ra ao vốc một vốc nước vào lòng bàn tay, tưới lên mặt đất.
Rồi nó ngồi chờ cây mọc...

Chương 16

Mấy con chó cảnh sát tóm được Buratino,
chẳng cho nó cãi một lời

Cáo Alisa tưởng Buratino sẽ đi ngủ. Nhưng chú bé cứ ngồi ì đấy, trên đống gạch vụn; mũi nó thẳng căng. Cáo liền sai mèo đứng canh, còn nó chạy đến đồn cảnh sát gần đấy. Trong một gian phòng đầy khói thuốc lá, một con chó trực nhật ngáy khò khò bên một cái bàn bê bết những mực. Cáo lấy giọng thật lễ phép nói:
- Thưa ông gác dũng cảm - Ông có thể cho bắt một thằng kẻ cắp được không? Thật là một mối nguy to cho những người lương thiện, những nhà giầu có, những người dân ở xứ này. Con chó trực nhật, nửa thức nửa ngủ, thét lên một tiếng kinh khủng làm cho cáo giật mình:
- Kẻ cắp à? Hừ!
Cáo thưa là thằng kẻ cắp nguy hiểm ấy tức là Buratino - đang ở ngoài bãi. Con chó gác vẫn cáu, nó rung chuông gọi:
hai con chó trinh sát xông vào phòng; hai con chó này thức suốt đêm - chúng không tin ai. Chúng nghi ngờ ngay cả những ý định tội lỗi của mình. Chó gác ra lệnh cho hai chó trinh sát lôi cổ thằng tội phạm nguy hiểm về đồn, sống hay chết cũng mặc. Hai con chó đáp gọn thon lỏn:
-Rõ!

Chúng nó chạy băng ra ngoài bãi, phi nước đại.
Còn độ trăm thước, chúng bò rạp bụng xuống đất, rồi thoắt một cái vồ lấy Buratino, cắp dưới nách, lôi về đồn. Buratino giãy giãy hai chân, kêu van hỏi xem tại sao, vì cớ gì mà lôi nó đi như thế. Chó săn trả lời:
- Đến nơi sẽ hay!
Cáo và mèo vội vàng đào đất moi bốn đồng tiền vàng lên. Cáo chia khôn khéo thế nào mà chiếm được ba đồng, còn mèo được mỗi một đồng. Mèo chẳng nói chẳng rằng, giơ vuốt quào luôn vào mõm cáo. Cáo giơ chân quặp chặt lấy mèo, cả hai đứa lăn chiêng trên bãi. Lông cáo, lông mèo bay tứ tung dưới ánh trăng. Cào cấu nhau chán, chúng đành chia đều hai phần, rồi ngay đêm ấy, chuồn khỏi xứ Ngu Si. Lúc ấy thì hai con chó săn lôi được Buratino về đến đồn cảnh sát. Chó gác đứng dậy, ra tận nơi nắn túi Buratino.

Hắn khám không thấy có gì, ngoài một miếng đường và một mẩu bánh hạnh nhân. Hắn thét lớn:
- Đồ khốn, mày có ba tội to:
lưu manh, không giấy tờ, không nghề nghiệp. Lôi nó ra khỏi thành phố dìm xuống ao cho chết.
- Vâng!
Buratino định nói cho người ta biết nó là con ông Carlo, định kể câu chuyện phiêu lưu của nó, nhưng hai con chó săn đã túm lấy nó, cứ thế phi ra khỏi thành phố. Đến một cái cầu, chúng ném Buratino xuống một cái ao sâu, bẩn thỉu, đầy những ếch nhái, cà niễng, đỉa, giòi bọ. Buratino rơi xuống nước; bèo lại trùm kín lên nó..